Aquathermie, welke 3 soorten zijn er?

Aquathermie

Aquathermie is het winnen van warmte uit water. Daarbij onderscheiden we drie soorten, afhankelijk van welk type water de warmte wordt gewonnen.

Warmte of thermische energie (TEO) uit oppervlaktewater

CE Delft heeft, samen met Deltares, onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor Aquathermie in Nederland. Benno Schepers, teamleider zegt over het winnen van warmte uit oppervlaktewater: In water zit warmte en oppervlaktewater heeft gedurende de winter gemiddeld een temperatuur van 7 graden maar in de zomer kan dit wel oplopen tot 25 graden. Meestal ontstaat die warmte door de zon maar in rivieren is het ook mogelijk dat warmer water vanuit de industrie het oppervlaktewater verwarmt. De warmte kan via een warmtenet of via een warmtewisselaar zijn warmte afstaan aan het gebouw of in een ondergrondse opslag worden bewaard om te gebruiken in koude tijden.

Het afgekoelde water kan weer terug naar de bron als ze haar warmte heeft afgestaan. In theorie kan deze manier van warmtewinning uit oppervlaktewater voor 40% in de warmtevraag van stedelijk gebied in Nederland voldoen. Het voordeel van TEO is dat bij het onttrekken van warmte uit het oppervlakte water, de temperatuur van het water dan daalt en daarmee de kans op blauwalg een stuk vermindert. Het mes snijdt dus aan twee kanten.

Een goed voorbeeld van TEO is de energievoorziening in Wageningen bij woon- en zorgcentrum Torckdael. In de winter wordt het pand verwarmt met het warme water dat zomers uit de stadsgracht is gehaald en opgeslagen is in de bodem. Dat heeft bovendien ook hier als voordeel dat het water in de stadsgracht zomers koeler is (gemiddeld 3 graden) en daarmee van betere kwaliteit. Dit koelere water kan meer zuurstof opnemen en verkleint de kans op vissterfte en botulisme. Het systeem in Wageningen heeft een rendement dat meer dan 25% gunstiger is dan wanneer een elektrische warmtepomp zou zijn gebruikt.

Warmte of thermische energie (TEA) uit afvalwater

Afvalwaterlozing op oppervlaktewater biedt ook kansen voor Aquathermie. Meestal is het water warmer dan het oppervlaktewater en het voordeel is dat de warmte in een voortdurende en gelijkmatige stroom. Ook bij rioolgemalen is dit van toepassing. Dat maakt het zeer geschikt om warmte uit dat water te winnen. Het lijkt een beetje op riothermie, maar riothermie is het winnen van warmte uit douche en afwaswater en gebeurt op kleinschaliger niveau. Dat maakt ook dat het iets duurder is. Aquathermie uit afvalwater kan theoretisch voor 15% van de warmtevraag in stedelijk gebied voor Nederland voldoen.

Warmte of thermische energie (TED) uit drinkwater

Wanneer we drinkwater afkoelen komt er warmte vrij die je kunt gebruiken om gebouwen te verwarmen. Het afgekoelde drinkwater gaat vervolgens weer de waterleiding in. Theoretisch kan aquathermie uit drinkwater voor 1,4% in de warmtevraag uit stedelijk gebied in Nederland voldoen.

Wil je deze vorm van aquathermie kunnen toepassen dan moet de bron niet verder dan 5 kilometer verwijderd zijn van de gebouwen die de warmte nodig hebben. Anders is het warmteverlies tijdens het transport te hoog. Ook vergt een succesvolle implementatie lage temperatuur warmtenetten (ZLT) en daarmee goed geïsoleerde huizen. Het principe gaat uit van een basiswarmte die door een warmtepomp extra wordt verwarmd tot de gewenste temperatuur die geschikt is om gebouwen te verwarmen.

Wie meer wil weten of het rapport van CE Delft wil bestuderen kan dit hier vinden.

 

Nieuwe subsidiemogelijkheid

De minister wenst de nieuwe SDE++ regeling 2020 uit te breiden met nieuwe categorieën. Eén van de categorieën die in onderzoek is, is Aquathermie. Deze categorie was al opgenomen in de SDE+ 2019 maar een aantal vragen moest nog nader onderzocht worden. De antwoorden op deze vragen worden nu gezocht in het rapport Warmte in de SDE+++ 2020. Het rapport adviseert deze nieuwe categorie op te nemen in de SDE ++ 2020.

animatie aquathermie

Als referentie-installatie voor het definitieve advies in de SDE++ 2020 wordt uitgegaan van een TEO systeem waarbij alleen warmte wordt geleverd en geen kou. Tezamen met een WKO koppeling en een collectieve warmtepomp. In de kosten bij dit advies worden de investeringen en onderhoudskosten meegerekend maar niet de investeringen in warmtenetten en lokale woningaansluitingen. Het advies gaat uit van oppervlaktewater als warmtebron met de daarbij behorende kosten. Al sluit het advies warmtewinning uit andere bronnen als afval- en drinkwater niet uit. De markt wordt gevraagd dit conceptadvies aan te vullen met haar kennis en ervaring.