Riothermie, 2 manieren om warmte terug te winnen

Riothermie

Riothermie is het winnen van warmte uit rioolwater. De gemiddelde temperatuur van het afvalwater van huishoudens uit wasmachine, douche, bad en afwaswater is tussen de 23 en 25 graden. Daarmee gooien we 30% van onze energie weg. Riothermie is een milieuvriendelijke manier van verwarmen omdat ze aardgas bespaart. Bovendien is het een zekere manier van (voor) verwarmen omdat er altijd afvalwater is.

Dit warme water geeft via een warmtewisselaar zijn warmte af aan water dat gebruikt wordt om gebouwen te verwarmen. Maar eerst dient de temperatuur van het water via warmtepompen verder verhoogd te worden om geschikt te zijn om woningen en bedrijfsgebouwen te verwarmen.

In het buitenland is men al veel verder met deze manier van warmtewinning dan wij in Nederland. Dat heeft deels te maken met het feit dat we een uitstekend gasnetwerk hebben met prima HR gasketels. Toch is in Nederland riothermie terug te verdienen in gemiddeld 8 a 10 jaren bij een technische levensduur van 20 jaar.

Omdat het een relatief lage temperaturen betreft zijn radiatoren niet te gebruiken maar kies je meestal voor vloerverwarming. Doordat gebruik wordt gemaakt van een warmtewisselaar kun je deze ook gebruiken om in de zomer gebouwen te koelen. Dat geeft een zeer grote energiebesparing vergeleken met het koelen met airconditioning.

Een mooi voorbeeld hiervan is de toepassing bij het Vellesan College in IJmuiden. Zie dit artikel (PDF).

Riothermie is het gemakkelijkst te realiseren bij nieuwbouw van huizen en bij het aanleggen van nieuwe riolering. Dus heel goed inzetbaar bij het aanleggen van nieuwe woonwijken.

Verschillende toepassingen riothermie

Je kunt het toepassen door vlak bij het uitlaatpunt, bijvoorbeeld vlak onder de douchebak, de warmtewisselaar te plaatsen. Dat heeft als voordeel dat het water daar het warmst is, gemiddeld tot zo’n 25 graden dus. Nadeel is wel dat er niet bepaald een gestage stroom van warm water is dus het grootste deel van de dag win je geen warmte. Het alternatief is om verderop in het rioolstelsel de warmte terug te winnen. En aangezien in Nederland zo’n 100.000 kilometer riool ligt kun je ook spreken van een warmtenet dat al in heel Nederland potentieel kan verwarmen.

Weliswaar is de warmte van het afvalwater daar lager, maar een gestage stroom van warm water geeft veel meer mogelijkheden gedurende een groot deel van de dag warmte terug te halen. Gebruikelijk is om dan te zorgen dat de leidingen van de warmtewisselaar in de rioolbuis ingebouwd worden. Daartoe dient de diameter van het riool tenminste 80 cm. te zijn om de warmtewisselaar te kunnen plaatsen. In de praktijk pas je deze techniek toe als het rioolstelsel toch vervangen moet worden. Ook zijn er systemen waarbij de warmtewisselaar in de vorm van een mat onder in het riool geplaatst wordt.

Betonproducent LBN betonproducten maakt gebruik van een Zwitserse licentie waarbij een warmtewisselaar ingebouwd is in een roestvrijstalen plaat op de bodem van het riool. Een kort filmpje op Omroep Zeeland laat de werking van dit systeem duidelijk zien, zie deze link. Dit systeem kan zowel bij nieuwe als bij bestaande rioolsystemen gebruikt worden. Omdat zelfs in een strenge winter de temperatuur van het afvalwater nog altijd tussen de 12-15 graden is, werkt dit het hele jaar rond.

Omdat een warmtewisselaar geen draaiende onderdelen heeft, hoef je bij de warmtewisselaar geen onderhoud en dus kosten te verwachten gedurende de levensduur van het systeem.